وقتی سازندگان برای ساخت سقف یک ساختمان عجله داشته باشند و یا بخواهند برای قسمت بزرگی از ساختمان مثل سالن یا پارکینگ، بدون ساخت ستون‌های متعدد سقف بسازند از روش‌هایی مخصوص استفاده می‌کنند. یکی از روش‌های رایج و کارآمد در این زمینه، استفاده از تیرچه کرومیت است که به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، در پروژه‌های مختلف کاربرد گسترده‌ای دارد. در ادامه به بررسی اینکه تیرچه کرومیت چیست، ساختار این تیرچه و تمام اطلاعاتی که باید درمورد آن بدانید می‌پردازیم.
تیرچه کرومیت چیست؟
تیرچه کرومیت یکی از انواع تیرچه‌های فلزی است که در ساخت سقف‌های سازه‌ای به کار می‌رود. این نوع تیرچه از اجزای فلزی و بتن تشکیل شده و به دلیل داشتن مقاومت بالا و توخالی بودن در بسیاری از پروژه‌های ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. تیرچه کرومیت به دلیل مقاومت بالا و امکان اجرای سریع جایگزین مناسبی برای تیرچه‌های سنتی شده است.
اجزای تیرچه کرومیت
این تیرچه از چندین بخش اصلی تشکیل شده است که هر یک وظایف خاص خود را در ساختار آن ایفا می‌کنند:
1. بال تحتانی
بال تحتانی تیرچه کرومیت معمولاً از یک تسمه فولادی تشکیل شده که نقش اصلی در تحمل بارهای کششی را بر عهده دارد. این بخش از تیرچه به کاهش تنش‌های کششی کمک کرده و مقاومت کلی سقف را افزایش می‌دهد.
2. بال فوقانی
بال فوقانی شامل نبشی، تسمه و ناودانی می‌شود و علاوه بر تحمل وزن تیرچه در زمان حمل ونقل، بعد از کارگذاری در سقف، متحمل بار زنده و مرده می‌شود. سایت آهن آرسس به عنوان مرجع فروش آهن آلات، قیمت نبشی را به صورت روزانه اعلام می‌کند.
مقاله پیشنهادی: نبشی چیست
3. اعضای قطری
میل‌گردهای موربی که میان بال تحتانی و فوقانی قرار گرفته‌اند و نقش توزیع نیروهای وارده را ایفا می‌کنند، اعضای قطری تیرچه کرومیت هستند. این اجزا باعث افزایش استحکام و پایداری تیرچه شده و مانع از تغییر شکل و خمیدگی بیش از حد سقف می‌شوند.
کاربردهای تیرچه کرومیت
تیرچه کرومیت در بسیاری از پروژه‌های ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی از مهم‌ترین کاربردهای آن عبارت‌اند از:
ساختمان‌های مسکونی، تجاری و اداری
یکی از رایج‌ترین موارد استفاده از تیرچه کرومیت اجرای سقف در ساختمان‌های مسکونی، تجاری و اداری است. به دلیل استحکام بالا و امکان اجرای سریع این نوع تیرچه در پروژه‌های ساختمانی پرکاربرد است. همچنین به دلیل سبک بودن بار مرده ساختمان کاهش می‌یابد که این امر در کاهش هزینه‌های سازه تأثیرگذار است.
سوله‌ها و انبارهای صنعتی
در سوله‌ها و انبارهای صنعتی که معمولاً دارای دهانه‌های بزرگ و نیازمند سازه‌های مستحکم هستند تیرچه کرومیت گزینه‌ای مناسب محسوب می‌شود. این تیرچه‌ها قادرند بارهای سنگین را تحمل کنند و درعین‌حال سرعت اجرای سازه را افزایش دهند. استفاده از تیرچه کرومیت در این سازه‌ها باعث کاهش نیاز به تیرهای فرعی شده و هزینه‌های کلی پروژه را کاهش می‌دهد.
پارکینگ‌های طبقاتی
در پارکینگ‌های طبقاتی که نیاز به سقف‌های مقاوم با دهانه‌های گسترده دارند؛ تیرچه کرومیت به دلیل توانایی تحمل بارهای زیاد، گزینه‌ای ایده‌آل محسوب می‌شود. این نوع سقف باعث کاهش وزن کلی سازه شده و درعین‌حال مقاومت بالایی در برابر فشار و بار خودروها دارد. همچنین سرعت اجرای بالا در پروژه‌های پارکینگی بسیار حائز اهمیت است که تیرچه کرومیت این مزیت را فراهم می‌کند.
سازه‌های با دهانه‌های بزرگ
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های تیرچه کرومیت قابلیت اجرا در دهانه‌های بزرگ است. این تیرچه‌ها بدون نیاز به شمع‌بندی در دهانه‌های تا حدود ۱۰ متر قابل‌اجرا هستند. این ویژگی در ساختمان‌هایی که نیاز به فضای باز و بزرگ دارند؛ مانند سالن‌های ورزشی، نمایشگاه‌ها و مراکز خرید بسیار مهم است.
اجرای سقف‌های سبک و نیمه‌سنگین
به دلیل وزن کمتر تیرچه کرومیت نسبت به برخی از دیگر سیستم‌های سقف از آن در اجرای سقف‌های سبک و نیمه‌سنگین استفاده می‌شود. سبک بودن سقف باعث کاهش وزن کلی ساختمان و در نتیجه کاهش بار زلزله بر روی سازه می‌شود. از طرفی این نوع تیرچه در سقف‌هایی با کاربری‌های مختلف از جمله ساختمان‌های کم طبقه و بلندمرتبه به کار گرفته می‌شود.
مزیت‌های استفاده از تیرچه کرومیت
استفاده از تیرچه کرومیت مزایای متعددی دارد که آن را به یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها برای اجرای سقف تبدیل کرده است:
- کاهش زمان اجرا
با استفاده از تیرچه‌های کرومیت که نوعی تیرچه پیش‌ساخته هستند؛ عملیات سقف‌سازی سریع‌تر انجام شده و مدت زمان کلی پروژه کاهش می‌یابد. این ویژگی به ویژه در پروژه‌های بزرگ و پرتعداد اهمیت زیادی دارد.
- کاهش هزینه‌ها
با توجه به کاهش نیروی انسانی مورد نیاز و صرفه‌جویی در مصرف مصالح هزینه‌های اجرایی در مقایسه با روش‌های سنتی به طور چشمگیری کاهش می‌یابد.
- عدم نیاز به شمع‌بندی
این نوع تیرچه نیازی به شمع‌بندی در حین اجرا ندارد که باعث کاهش هزینه‌ها، تسهیل عبورومرور در کارگاه و افزایش سرعت ساخت می‌شود.
- مقاومت بالا در برابر بارهای وارده
به دلیل ساختار ترکیبی فولاد و بتن، تیرچه کرومیت توانایی تحمل بارهای سنگین را داشته و ایمنی سازه را افزایش می‌دهد.
- امکان اجرای دهانه‌های بلندتر
با استفاده از تیرچه کرومیت می‌توان سقف‌هایی با دهانه‌های بزرگ بدون نیاز به ستون‌های اضافی اجرا کرد که برای سوله‌ها، سالن‌های ورزشی و پارکینگ‌ها ایده‌آل است.
- کاهش وزن ساز
به دلیل استفاده از مصالح سبک‌تر در مقایسه با روش‌های سنتی، وزن کلی ساختمان کاهش یافته و عملکرد بهتری در برابر زلزله خواهد داشت.
معایب تیرچه کرومیت
با وجود مزایای فراوان تیرچه کرومیت دارای معایبی نیز هست که باید در نظر گرفته شوند:
- احتمال خوردگی در محیط‌های مرطوب
به دلیل استفاده از قطعات فلزی تیرچه کرومیت در محیط‌های مرطوب در معرض خوردگی قرار دارد.
- هزینه اولیه بالاتر نسبت به تیرچه‌های سنتی
هرچند با استفاده از این تیرچه هزینه کلی کاهش می‌یابد؛ اما هزینه اولیه خرید و نصب تیرچه کرومیت ممکن است بیشتر باشد.
- نیاز به اجرای صحیح جوشکاری
در صورتی که جوشکاری به درستی انجام نشود ممکن است مقاومت کلی سازه کاهش یابد.
- محدودیت در برخی طراحی‌ها
در برخی پروژه‌های خاص استفاده از تیرچه کرومیت ممکن است با محدودیت‌های فنی مواجه شود.
جمع‌بندی
به‌طورکلی در جواب سؤال تیرچه کرومیت چیست باید گفت که این پروفیل یکی از پرکاربردترین انواع تیرچه‌های پیش‌ساخته در صنعت ساختمان است. این نوع تیرچه به دلیل سرعت اجرای بالا، مقاومت مناسب و عدم نیاز به شمع‌بندی محبوبیت زیادی دارد. بااین‌حال در انتخاب این نوع تیرچه باید به عواملی مانند هزینه اولیه، شرایط محیطی و دقت در اجرای جوشکاری توجه کرد. در صورت رعایت این نکات تیرچه کرومیت می‌تواند به عنوان یک گزینه ایده‌آل در ساخت سقف‌های سازه‌ای مورد استفاده قرار گیرد.
